«شناخت جامعه علویان سوریه» عنوان کتابی است که به شناخت فرقه نصیریه، به عنوان بخشی از جهان تشیع میپردازد.
فرقه نصیریه قدمتی تقریبا هزار ساله دارد و تا امروز نیز در بخشهایی از آسیای غربی نظیر ترکیه، سوریه و لبنان پراکنده شدهاند. نظر به اینکه اغلب علویان در سوریه مستقر شدهاند و تقریبا ده درصد جمعیت این کشور را به خود اختصاص دادهاند از این رو اگرچه فرقه علویان سوریه به لحاظ عقیدتی شیعهاند اما نمودهای متعددی از عقاید سایر فرقهها نیز در آنها دیده میشود.
علویان سوریه که با نام نصیریه نیز شناخته می شوند بخشی از پیکره جهان تشیع هستند این فرقه که اکثر مورخان ظهور آن را به حوادث حدود زمان غیبت صغری نسبت میدهند با عمری حدود هزار سال تا امروز دوام یافته و در بخش وسیعی از آسیای غربی شامل ترکیه، سوریه و لبنان پراکنده شده است.
بخش اعظم علویان در سوریه مستقر هستند و بیش از ده درصد جمعیت سوریه را تشکیل میدهند. این فرقه به لحاظ عقیدتی نیز گرچه در اصل شیعهاند، اما نمودهای متعددی از عقاید سایر فرق در آنها دیده میشود. علویان سوریه گرچه پیشینهی پر فراز و نشیبی دارند و بخش مهمی از تاریخ آنان به استضعاف گذشته است، اما از قرن نوزدهم به بعد در صحنه تحولات منطقه نقش آفرین شدند و همین فعالیت گسترده، شناخت بیشتر آنان را مطمح نظر محققان قرار داد.
نگارنده در این اثر در پی ترسیم و ارایه تصویری کلی و درآمدگونه بر تاریخ و عقاید این جریان مهم تاریخی در منطقه است. به باور وی شاید شناسایی تاریخ و عقاید هیچ فرقهای از فرق اسلامی به اندازه شناسایی نصیریه دشوار نباشد. با این حال تحقیق درباره جامعه علویان سوریه که اقلیتی فعال و پویا در عرصه سیاسی - اجتماعی خاور نزدیک محسوب میشوند از جهات مختلف مهم است. اهمیت این امر به ویژه زمانی درک میشود که بدانیم درباره این جامعه تاکنون جز چند مقاله محدود و پراکنده حتی یک کتاب یا رساله تحقیقی و جامع به زبان فارسی تدوین نشده است.
این کتاب در ۹ فصل تنظیم شده است :
تعریف واژگان :
نقد و بررسی منابع و مآخذ تاریخی
پراکندگی جغرافیایی علویان سوریه
ثغور شامی و عواصم
تاریخ علویان سوریه (از آغاز تا قرن هشتم هجری)
تاریخ علویان سوریه (از قرن نهم تا عصر حاضر)
اصول عقاید علویان سوریه
بستر تکوین و تحول عقاید علویان
بایستههای پژوهشی درباره علویان سوریه
پایان بخش کتاب نیز فهرست منابع و نمایه است.
«شناخت جامعه علویان سوریه» نوشته دکتر عباس برومند اعلم در ۲۱۵ صفحه با شمارگان یکهزار نسخه و بهای چهار هزار و ۶۰۰ تومان از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.